Een rijk geïllustreerd boek, geschreven door zeven deskundigen op het gebied van landbouw en vogels en samengesteld door het Centrum voor Landbouw en Milieu (CLM), dat het vogelleven op landbouwgrond wereldomvattend in beeld brengt, is per 1 april 2010 verschenen. Het boek besteedt aandacht aan de vele bedreigingen waaraan vogels blootstaan. In de bijlage de lijst van vogels die in het boek staan.
Net zoals andere stadsvogels (huismus Passer domesticus en spreeuw Sturnus vulgaris) kent ook de gierzwaluw Apus apus, die zich uitsluitend met insecten voedt, een ernstige terugval. Als een gierzwaluw jongen heeft, kan hij tot 20.000 insecten per dag vangen. Een belangrijke oorzaak van de achteruitgang is dan ook het overmatige insecticidengebruik.
Uit zogenoemde slaapplaatstellingen blijkt dat de aantallen de laatste tien tot twintig jaar sterk zijn afgenomen, zo liet de Vogelbescherming woensdag weten. In de jaren negentig van de vorige eeuw werden jaarlijks 60.000 tot 100.000 van deze vogeltjes geteld. De laatste jaren zijn dat er maximaal 20.000.
De ortolaan Emberiza hortulana en de grauwe gors Miliaria calandra zijn verdwenen uit de landbouwgebieden in Nederland. Dat meldt het Compendium voor de Leefomgeving.
Met toestemming van auteur Jop de Vrieze uit het
NRC Handelsblad van 29-08-2009, Bijlage Wetenschap
Met de honingbij gaat het niet goed. Hoe gaat het met de andere insecten in Nederland? Slecht.
Het gaat bar slecht met de kievit Vanellus vanellus. De laatste vijf jaar is sprake van een forse achteruitgang, in Friesland lokaal variërend van 4,5 tot 8,5 procent per jaar. Dit blijkt uit cijfers van onderzoeksinstituut Sovon.
De alarmerende situatie is opmerkelijk in het licht van de uitspraak van de Raad van State over het ‘aaisykjen'. Begin juli stelde dit rechtsorgaan nog dat de kievitenstand in Friesland stabiel zou zijn. De cijfers wijzen nu anders uit. Sovon, dat zich baseert op inventarisaties van het Weidevogelmeetnet, ziet een kentering in 2003. Tot dat jaar was de stand op veel plaatsen redelijk stabiel. Daarna ging het mis.
De Steenuil Athene noctua is een vogel van het halfopen agrarische landschap met houtwallen en een korte vegetatie. Regenwormen en insecten vormen met 75% het hoogste aandeel van het voedsel van de Steenuil. Op plaatsen waar de vegetatie kort is, wordt lopend, huppend en soms rennend gejaagd op insecten en wormen. Als de achteruitgang van de Steenuil zich in het huidige tempo voortzet, zal deze uil spoedig uit het Friese cultuurlandschap zijn verdwenen.
Het ene seizoen is uiteraard en wellicht gelukkig niet altijd te vergelijken met het andere seizoen, maar met name dit jaar ben ik toch wel een beetje geschrokken van een aantal zaken. In het voorjaar viel het mij op dat er schrikbarend minder kieviten Vanellus vanellus en andere weidevogels aanwezig waren in het gebied nabij mijn woonplaats Dronten in Flevoland. In de loop van 2008 merkte ik eveneens dat er opvallend weinig insecten aanwezig zijn.
Vorig jaar was een rampjaar voor vlinders. Dat blijkt uit tellingen van het Landelijk Meetnet Dagvinders, meldt De Vlinderstichting. De stichting spreekt zelfs van het slechtste jaar sinds de start van de tellingen in 1990.
Het aantal kenmerkende dagvlinders op graslanden is de laatste tijd zowel in agrarisch gebied als in natuurgebieden sterk achteruitgegaan. Graslanden zijn het leefgebied van een aantal soorten dagvlinders. Deze vlinders komen vooral voor in niet of weinig bemeste graslanden, de zogenaamde half-natuurlijke graslanden. Tegenwoordig komen dergelijke graslanden vrijwel uitsluitend in natuurgebieden voor. Gemiddeld genomen gaan dagvlinders sinds 1992 in half-natuurlijke graslanden sterk achteruit. Ook in het agrarisch gebied gaan de dagvlinders achteruit. De soorten leven hier in grazige vegetaties op dijken, in perceelsranden en in wegbermen; op de agrarische graslanden zelf komen dagvlinders nog maar weinig voor.