knipsels

Frankrijk en de EU onderzoeken met spoed of een genetisch gemodificeerde maïssoort leidt tot kanker. Het gaat om de maïssoort NK603 van fabrikant Monsanto. De soort is ontwikkeld om beter bestand te zijn tegen het onkruidbestrijdingsmiddel Roundup. De maïskorrels worden nu ingevoerd in de EU. Zo nodig zal Frankrijk direct een Europees verbod vragen, meldde premier Jean-Marc Ayrault donderdag. In de studie, onder leiding van Gilles-Eric Séralini van de universiteit van Caen en Criigen, werd het effect van NK603 Roundup Ready-maïs onderzocht. Het Franse onderzoek dat is gepubliceerd in vakblad Food and Chemical Toxicology, duurde 2 jaar, ongeveer de levensduur van de rat.

Aalt Dijkhuizen, voorzitter van de Raad van Bestuur van Wageningen Universiteit en Research centrum (WUR), en Louise Fresco, hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam, hebben onlangs gezegd dat intensiveren van de landbouw een pure noodzaak is, dat er anders honger zou komen. Het tegenovergestelde is echter waar: door in te zetten op intensivering kun je tijdelijk meer voedsel produceren, maar dat is fantoomdraagkracht. Als gevolg daarvan zal de bevolking groter groeien dan de natuurlijke draagkracht van de Aarde aankan. Zodra de basis van die fantoomdraagkracht wegvalt (met name olie- en aardgasproducten zoals brandstoffen en kunstmest), zijn de gevolgen niet te overzien.

Meer dan tweehonderd Europese landbouwers hebben in Brussel een mars van meerdere weken afgerond. Voor hun "Good food March" kwamen ze uit verschillende landen om een "andere landbouw" te eisen, nu een nieuwe onderhandelingsronde begint om het Gemeenschappelijk landbouwbeleid van de Europese Unie te hervormen. De kleine boeren kwamen onder meer van München, Groningen, Calais of zelfs het Baskenland. Ze worden gesteund door verschillende landbouworganisaties en ook door Belgische ngo's, waaronder Greenpeace, Oxfam en Oivo.

Professor Gilles-Eric Séralini heeft in het Europees Parlement een onmiddellijk verbod op de import van de genetisch gemanipuleerde maïssoort NK603 bepleit. De auteur van de omstreden ggo-studie vraagt daarnaast "een snelle evaluatie" van alle in Europa toegelaten ggo's en pesticiden. In het tijdschrift Food and Chemical Toxicology publiceerde Séralini deze week een studie die moet aantonen dat met NK603 gevoede ratten veel vatbaarder zijn voor kanker en veel sneller sterven dan hun soortgenoten. Op basis van zijn studie poneerde Séralini donderdag dat de Europese Unie de toxicologische effecten van ggo's en pesticiden niet langer over een periode van 90 dagen moet evalueren, maar over een periode van twee jaar. "Ggo's hebben een chronische toxiciteit op lange termijn", luidde het. De professor van de universiteit van Caen laakte "de ernstige laksheid" van EFSA, de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid die nieuwe ggo's wetenschappelijk moet toetsen. EFSA gaf de voorbije jaren groen licht voor de teelt van twee ggo's en de import van tientallen andere.

Dit blijkt uit de resultaten van het onderzoek dat ten grondslag ligt aan de publicatie 'Groen Loont met TEEB Stad'. TEEB Stad is een gezamenlijk initiatief van Rijk (ministerie van Economische Zaken, Landbouw & Innovatie en Infrastructuur & Milieu) en een tiental gemeenten. Het project is uitgevoerd in samenwerking met bureau Witteveen en Bos. Grote winst is te behalen als al vroeg in de ontwerpfase op zoek wordt gegaan naar mogelijke baten van een groenontwikkeling. De uitkomsten laten namelijk zien dat een groene leefomgeving een groot netto maatschappelijk rendement oplevert, waar ook de biodiversiteit in meelift. Uit de voorbeeldcases van de deelnemende gemeenten blijkt bijvoorbeeld dat groen anderhalf tot twee keer meer aan baten oplevert dan de kosten voor investering en onderhoud. Dit zijn relevante uitkomsten aangezien een steeds groter deel van de mensheid in stedelijk gebied woont en werkt.

Het water rond bollenpercelen in de Duin- en Bollenstreek is te vuil. Uit metingen op Voorhoutse bollenpercelen blijkt dat er 10 tot 20 keer zoveel fosfor in het water zit als is toegestaan. Een overvloed aan kwalijke voedingsstoffen vergroot de kans op dode zuurstofloze sloten met veel kroos en ziekmakende algen. Daarnaast noteerden de onderzoekers ook overschrijdingen van de normen voor een aantal bestrijdingsmiddelen. Vooral de hoeveelheid fosfor in de Leidsevaart en aanpalende wateren baart het Hoogheemraadschap van Rijnland zorgen. Binnen 2 jaar moet de troep het water uit.

Steeds meer wetenschappers geven aan dat vlees en melk buitengewoon inefficiënte voedingsmiddelen zijn omdat voor de productie zodanig grote hoeveelheden water en graan noodzakelijk zijn dat de wereldbevolking daarmee binnen afzienbare tijd niet meer gevoed zal kunnen worden. De plantaardige eiwitten die aan dieren worden gevoerd –op dit moment bijna de helft van de wereldgraanvoorraad– wordt door de dieren goeddeels omgezet in lichaamswarmte en mest, en slechts voor een gering deel in dierlijke eiwitten. Daarom is er een voedselrevolutie nodig. Het dier moet uit de voedselketen, waarmee plantaardige eiwitten rechtstreeks door mensen geconsumeerd kunnen worden. Voortschrijdend inzicht zorgt ervoor dat we vleesvervangers kunnen maken met dezelfde structuur, smaak en bite als vlees, van dezelfde grondstoffen, zonder dat er dieren aan te pas komen. Het is een vorm van landbouwvernieuwing waarvan je zou mogen verwachten dat Wageningen Universiteit daarin voorop zou lopen.

Na ruim 1,5 maand fietsen en acties doorheen heel Europa kwam de 'Good Food March' op 19 september 2012 aan bij het Europese Parlement in Brussel. Dit is de grootste actie ooit in de geschiedenis van het Europese Common Agricultural Policy (CAP). De mars is georganiseerd door 8 organisaties, waaronder ARC2020, European Milk Board and Slow Food. De Good Food March eist diverse veranderingen in het huidige Gemeenschappelijk Landbouw Beleid (GLB). Klaas Breunissen van Milieudefensie uit Nederland: "We willen dat de landbouw duurzamer wordt, dat het milieu ontzien wordt en dat de landbouw respectvol omgaat met de dieren."

Op de Wageningen Universiteit is commotie ontstaan over de jaarrede van Aalt Dijkhuizen, voorzitter van het college van bestuur. Dijkhuizen claimde dat we in 2050 wereldwijd twee keer zoveel voedsel nodig hebben. Daarom moet de landbouw de productie per hectare verdubbelen, dus fors intensiveren. Dat kan op een duurzame manier. Slagen we daar niet in, dan volgt honger. Als we in Europa minder vlees gaan eten, heeft dat weinig effect, want de Chinezen gaan juist méér vlees eten. De Nederlandse intensieve landbouw is een voorbeeld voor de hele wereld. 'De wereld van straks zal lijken op Nederland'. aldus Dijkhuizen. Dat we in 2050 twee keer zoveel voedsel moeten produceren is niet helemaal waar. Volgens de FAO volstaat 60 procent. In de akkerbouw kan de productie per hectare drastisch worden verhoogd in Afrika, Oost-Europa, Zuid-Amerika en delen van Zuidoost-Azië. Voor de veehouderij is het complexer. Op grootschalige, intensieve bedrijven is de ziektedruk relatief hoog. Dat betekent dat er vaak meer antibiotica wordt gebruikt en er meer resistente bacteriën ontstaan. Bovendien bestaat in de samenleving toenemende weerzin tegen het houden van dieren op industriële schaal. Het dier wordt gedegradeerd tot ding. Trekken we Dijkhuizens denklijn door, dan zouden we terug moeten naar de legbatterij en dat wil niemand. Dan het schrikbeeld van de honger. Daar gaat Dijkhuizen te kort door de bocht. Ook als de voedselproductie minder stijgt dan 60 procent zijn er strategieën om honger te voorkomen: minder biobrandstoffen produceren, in ontwikkelingslanden voedsel beter bewaren, in rijke landen minder vlees en zuivel consumeren, minder voedsel verspillen, overconsumptie terugdringen en wereldwijd de welvaart wat gelijkmatiger verdelen. Hoe kan Dijkhuizen gezien de aanzienlijke problemen Nederland tot gidsland uitroepen? Hij had beter krachtig tegengas kunnen geven tegen bijvoorbeeld het gebruik van antibiotica. Op dit terrein kan de wereld maar beter niet op Nederland gaan lijken.