knipsels

RIVM: 'Gehaltes imidacloprid in oppervlaktewater leveren geen gevaar op voor de mens'

Het RIVM heeft de risico's voor de mens beoordeeld als gevolg van de aanwezigheid van imidacloprid in oppervlaktewater. Mensen kunnen met imidacloprid in contact komen via het drinken van water dat uit oppervlaktewater wordt gemaakt, via het eten van vis waarin de stof zich heeft opgehoopt en via zwemmen. Voor elk van deze drie blootstellingsroutes is een risicoschatting gemaakt. De gemeten concentraties Imidacloprid zijn echter volgens het RIVM in alle gevallen lager dan de gehaltes die een gevaar op kunnen leveren voor de mens. In een reactie schrijft toxicoloog Henk Tennekes dat belangwekkende recente studies (zie bijlage) niet zijn meegenomen in de analyse en dat op basis van nieuwe inzichten lange termijn effecten bij de mens niet meer kunnen worden uitgesloten.

Toxicoloog Henk Tennekes: 'Rampscenario van Rachel Carson kan werkelijkheid gaan worden'

De bijensterfte wordt niet veroorzaakt door neonicotinen maar door de varroamijten. Dat schreef Kees van Heemert, rijksbijenteeltconsulent bij het vroegere ministerie van Landbouw en commissielid van de wereldbijenorganisatie Apimondia, in een opiniestuk in de Volkskrant van 11 juli 2011, met als titel 'We hoeven niet bang te zijn dat de honingbij uitsterft'. Van Heemert’s opiniestuk is naar het oordeel van de toxicoloog Henk Tennekes zeer eenzijdig en op sommige punten ook pertinent onjuist. Meer nog, het is naar zijn oordeel een onverantwoordelijke bagatellisering van een rampscenario dat zich voor onze ogen voltrekt, veroorzaakt door een nieuwe generatie insecticiden, de zogenaamde neonicotinoiden, met als belangrijkste vertegenwoordiger het imidacloprid.

Broedvogels en dagvlinders op de heide gaan sinds 1990 achteruit

In de periode 1990-2003 namen veel broedvogels van de open heide af, waaronder de korhoen Tetrao tetrix. Duinpieper Anthus campestris en klapekster Lanius excubitor zijn geheel verdwenen. Nog sterker dan broedvogels zijn de dagvlinders op de heide achteruitgegaan. Enkele soorten zijn inmiddels verdwenen of bijna verdwenen, waaronder de duinparelmoervlinder Argynnis niobe en de kleine heivlinder Hipparchia statilinus.

Imker Klaas van der Poel: 'Met het gebruik van neonicotinoïden stevenen we af op een regelrechte milieuramp'

Imker Klaas van der Poel meent dat neonicotinoïden niet alleen giftig zijn voor bijen, maar ook dodelijk voor heel veel andere insecten, zoals hommels, termieten, vliegen, muggen, mieren, et cetera. 'Ik ben van mening dat we met het huidige gebruik van neonicotinoïden afstevenen op een regelrechte milieuramp', aldus van der Poel.

Broedende steltlopers sterk verminderd in het Zwin

Het aantal broedparen van steltlopers in het Zwin in Knokke is de afgelopen twee decennia sterk verminderd. Vooral sinds 2000 is de daling opvallend. In jaren ’80 werden jaarlijks gemiddeld 48 broedende kluten Recurvirostra avosetta geteld, in de jaren ’90 46, maar in de periode 2000-2008 nog slechts 7. Voor de scholekster Haematopus ostralegus was er tussen de jaren ’80 en 2000-2008 een daling van 53 tot 15 per jaar en voor de tureluur Tringa totanus van 28 tot 15. In de volledige periode 2004-2008 bijvoorbeeld werd geen enkele broedend paar bontbekplevier Charadrius hiaticula en strandplevier Charadrius alexandrinus opgemerkt. Ook het aantal kluten (12), scholekster (8) en tureluren (17) bleef in de periode 2004-2008 beperkt.

Bijen belangrijk voor gezonde voeding

Uit nieuw onderzoek blijkt dat het belang van bijen en hommels voor een gezond dieet nog wel groter is. Duitse en Amerikaanse ecologen en voedingsdeskundigen hebben onderzocht voor welke voedingsstoffen wij vooral afhankelijk zijn van bloeiende gewassen en bomen. Gewassen die afhankelijk zijn van bestuiving leveren onverzadigde vetten. Deze vetten kunnen bijdragen aan de bestrijding van hart- en vaatziekten.

Onder ander zijn ook vitamines zoals vitamine A, E en foliumzuur afkomstig van deze planten. Ook bevatten deze planten vitamine C en carotenoïde, natuurlijke kleurstoffen die een rol zouden kunnen spelen in de voorkoming van bepaalde vormen van kanker.

Wageningen UR gaat de effecten van neonicotinoïden op bijen onderzoeken

Onderzoekers van Wageningen UR hebben voorstellen gedaan voor twee deelonderzoeken om de effecten van neonicotinoïden op bijensterfte specifiek mee te nemen. Staatssecretaris Bleker van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (EL&I) heeft hen opdracht gegeven de onderzoeken uit te voeren. In een reactie zegt toxicoloog Henk Tennekes dat we nu al meer dan voldoende weten over de werking van imidacloprid op bijen om risico beperkende maatregelen niet langer uit te stellen (zie bijlage). Het door staatssecretaris Bleker gesponsorde onderzoek (waarmee een bedrag van 196.000 euro incl. btw is gemoeid) is naar zijn overtuiging een verspilling van belastinggeld in een tijd dat overal bezuinigd moet worden. Deze uitgaven zouden beter besteed zijn in maatregelen om de schrikbarende achteruitgang van de Nederlandse akkervogels (zoals bijvoorbeeld de patrijs) tot staan te brengen, volgens Tennekes.

Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier: 'Ons was niets bekend van nadelige effecten van imidacloprid'

De overschrijdingen van neonicotinen, waaronder imidacloprid, in het oppervlaktewater vinden al plaats sinds 2004. Waarom deed de overheid niets? Wat is de rol van de waterschappen? Henk Bouman van Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK) vertelt dat de negen toezichthouders van het HHNK die eerste jaren niets bekend was van nadelige effecten.

LTO: Veel glastuinders gebruiken de laatste jaren alternatieven als thiacloprid

Ook al komt de overheid pas nu aarzelend met maatregelen - staatssecretaris Bleker van landbouw kondigde onlangs onder druk van de politiek onderzoek aan naar het effect van neonicotinoïden waar imidacloprid bij hoort - hebben veel kwekers op eigen initiatief al maatregelen genomen. Dat zegt althans beleidsadviseur en wetenschapper Jaap van Wenum van land- en tuinbouworganisatie LTO. ,,Veel glastuinders gebruiken de laatste jaren alternatieven als thiacloprid en in de maïs doet al zo n 95 procent van de kwekers niet meer aan zaadbehandeling met imidacloprid". Volgens toxicoloog Henk Tennekes is dit lood om oud ijzer.