Insecticides

Belangrijke broedbiotopen van steltlopers worden bedreigd door oppervlaktewaterverontreiniging met imidacloprid

De scholekster en grutto zijn in Nederland sinds 1990 gestaag achteruit gegaan. De achteruitgang van de kievit is rond 1995 begonnen. De tureluur deed het lange tijd goed en nam zelfs toe, totdat rond 2000 ook bij deze soort een neerwaartse tendens inzette. Vooral de achteruitgang van de scholekster in de laatste vijf jaar is opvallend groot: gemiddeld per jaar ruim 5%. Bij grutto, kievit, wulp Numenius arquata en watersnip Gallinago gallinago is een vergelijkbare aantalvermindering te zien. De afname is het sterkst in de veengebieden van Noord-Nederland. Opvallend is dat in deze broedbiotoop (weidegebied) het voedselpatroon van steltlopers grote overeenkomsten vertoont. Regenwormen en insecten lijken in weidegebied de sleutel te zijn tot de aanwezigheid van broedende steltlopers. Opmerkelijk is ook dat van de 13 soorten broedvogels die in de trilaterale Waddenzee sinds 1991 een afname laten zien er 11 steltlopers zijn. Er zijn duidelijke aanwijzingen dat in belangrijke broedbiotopen van steltlopers (zoals kluut, bontbekplevier en strandplevier) in het Deltagebied en de Waddenzee ongewervelde dieren bedreigd worden door extreme verontreiniging van het oppervlaktewater met imidacloprid.

Mutation of a nicotinic acetylcholine receptor ß subunit is associated with resistance to neonicotinoid insecticides in the aphid Myzus persicae

Background: Myzus persicae is a globally important aphid pest with a history of developing resistance to insecticides. Unusually, neonicotinoids have remained highly effective as control agents despite nearly two decades of steadily increasing use. In this study, a clone of M. persicae collected from southern France was found, for the first time, to exhibit sufficiently strong resistance to result in loss of the field effectiveness of neonicotinoids.

Wageningen UR gaat de effecten van neonicotinoïden op bijen onderzoeken

Onderzoekers van Wageningen UR hebben voorstellen gedaan voor twee deelonderzoeken om de effecten van neonicotinoïden op bijensterfte specifiek mee te nemen. Staatssecretaris Bleker van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (EL&I) heeft hen opdracht gegeven de onderzoeken uit te voeren. In een reactie zegt toxicoloog Henk Tennekes dat we nu al meer dan voldoende weten over de werking van imidacloprid op bijen om risico beperkende maatregelen niet langer uit te stellen (zie bijlage). Het door staatssecretaris Bleker gesponsorde onderzoek (waarmee een bedrag van 196.000 euro incl. btw is gemoeid) is naar zijn overtuiging een verspilling van belastinggeld in een tijd dat overal bezuinigd moet worden. Deze uitgaven zouden beter besteed zijn in maatregelen om de schrikbarende achteruitgang van de Nederlandse akkervogels (zoals bijvoorbeeld de patrijs) tot staan te brengen, volgens Tennekes.

Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier: 'Ons was niets bekend van nadelige effecten van imidacloprid'

De overschrijdingen van neonicotinen, waaronder imidacloprid, in het oppervlaktewater vinden al plaats sinds 2004. Waarom deed de overheid niets? Wat is de rol van de waterschappen? Henk Bouman van Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK) vertelt dat de negen toezichthouders van het HHNK die eerste jaren niets bekend was van nadelige effecten.

The role of neonicotinoid insecticides in the global demise of bee populations

The role of neonicotinoid insecticides in the global demise of bee populations remains controversial. Heather Pilatic of PAN North America summarises and tracks the emergence of neonicotinoids in the United States where weakened regulations have fast-tracked them into the marketplace (article attached).

LTO: Veel glastuinders gebruiken de laatste jaren alternatieven als thiacloprid

Ook al komt de overheid pas nu aarzelend met maatregelen - staatssecretaris Bleker van landbouw kondigde onlangs onder druk van de politiek onderzoek aan naar het effect van neonicotinoïden waar imidacloprid bij hoort - hebben veel kwekers op eigen initiatief al maatregelen genomen. Dat zegt althans beleidsadviseur en wetenschapper Jaap van Wenum van land- en tuinbouworganisatie LTO. ,,Veel glastuinders gebruiken de laatste jaren alternatieven als thiacloprid en in de maïs doet al zo n 95 procent van de kwekers niet meer aan zaadbehandeling met imidacloprid". Volgens toxicoloog Henk Tennekes is dit lood om oud ijzer.

Bespreking neonicotinen problematiek in commissie ‘Bestuivende insecten en gewasbeschermingsmiddelen'

Op 30 oktober 2009 vond een extra bijeenkomst plaats van de werkgroep ‘Bestuivende insecten en gewasbeschermingsmiddelen en biociden’ om de problematiek rondom neonicotinen eens door te spreken met dr. Tennekes (zie bijlage). Tennekes en Van der Sluijs zijn degenen die begin mei 2009 het publieke debat zochten met een stellingname in de NRC over de verontrustende aanwezigheid van neonicotinen in oppervlaktewater en de gevolgen daar van op de bijenpopulatie. Tennekes kreeg uitvoerig de gelegenheid zijn standpunt uiteen te zetten m.b.v. een powerpointpresentatie.

De werkgroepleden spraken hun zorg uit over de aanwezigheid van imidacloprid in het oppervlaktewater, met name de soms sterke overschrijding van de MTR-norm, en besloten om de belangrijkste zaken uit het besprokene puntsgewijs te noteren en naar de minister van LNV te zenden.

Henk Tennekes in de Tweede Kamer: insecten worden overal bedreigd door milieuverontreiniging met neonicotinoide insecticiden

Op 3 november 2010 is er een rondetafelgesprek geweest van de Vaste commissie van Economische zaken, Landbouw en Innovatie over het Wetsvoorstel Wijziging van de Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden in verband met de implementatie van Europese regelgeving voor het op de markt brengen en het duurzaam gebruik van gewasbeschermingsmiddelen. Navolgend het betoog van de toxicoloog Henk Tennekes over de effecten van neonicotinoide insecticiden op niet-doelwit arthropoden. Tennekes komt tot de conclusie dat - bij verdere voortzetting van het huidige overheidsbeleid en het gedogen van zware milieuverontreiniging met bestrijdingsmiddelen - zich in Nederland een milieuramp zal voltrekken.

LTO: 'per 01-01-2013 geen normoverschrijdingen met neonicotinoiden meer in glastuinbouwgebieden'

Volgens LTO beleidsadviseur Jaap van Wenum komen forse normoverschrijdingen met neonicotinoiden in het oppervlaktewater vooral voor in glastuinbouwgebieden. "Het is de bedoeling de milieubelasting zo terug te dringen dat we per 1 januari 2013 weer onder de norm zitten", zegt van Wenum. "Daarover hebben we in het Platform Duurzame Glastuinbouw afspraken gemaakt. Daar zitten naast de glastuinbouw ook waterschappen en ministeries in". In een reactie argumenteert toxicoloog Henk Tennekes dat vrijwel alle toepassingen van imidacloprid in Nederland extreme normoverschrijdingen in het oppervlaktewater veroorzaken en dat het probleem niet wordt opgelost wanneer het plan van aanpak beperkt blijft tot glastuinbouwgebieden. Er is sinds 2004 sprake van zware verontreiniging van het oppervlaktewater met imidacloprid, met name in het westen van het land, die gepaard ging met hoge bijensterfte en een sterke achteruitgang van vlinders en vogelsoorten.

Immunosuppression by Neonicotinoids? - Infectious Diseases in European Bumblebees

We have been pondering on the significance of the laboratory evidence from Bee Researchers in France and the US that the administration of tiny amounts of a systemic neonicotinoid, imidacloprid, to bees was associated with a weakening of bee immunity, such that they became more susceptible to bee diseases. and decided to look more closely at the patterns of recent deaths/epidemics in the UK, Europe and the US, involving a variety of other wildlife. According to scientists from Turkey “thousands of bumblebee colonies are reared in the laboratories and they are being shipped to different countries over the last 10 years”. The development of breeding techniques has allowed pollination to be controlled “especially during the off seasons”. Health concerns by the importing countries led them to investigate pathogens in wild populations of bumble bees [1].