Insecticides

The action by Notcutts, Hillier, Squires and Blue Diamond, which between them operate 60 garden centres across the UK, follows similar moves - revealed last month by Friends of the Earth - by DIY superstores B&Q, Homebase and Wickes. Concern about the impact of neonicotinoid pesticides on bee populations has risen sharply in recent months. Last month the European Commission proposed restictions on three neonicotinoid chemicals following a report by the European Food Safety Authority. Friends of the Earth is urging people to contact their local garden centres to ask them to remove products containing neonicotinoid pesticides. Friends of the Earth's Head of Campaigns Andrew Pendleton said: "It's great to see garden centres across the UK heeding the warning from European safety experts and pulling pesticide products linked to bee decline from their shelves." The approach of leading retailers stands in stark contrast to the Government's reluctance to back European efforts to safeguard bees from pesticides.

Nötig seien zumindest zehn Prozent der landwirtschaftlich genutzten Flächen und der Naturräume für die Artenvielfalt, forderten der stellvertretende Nabu-Landeschef Rainer Hanke und die Thüringer Imkerverbände am Dienstag (12.02.2013) in Weimar. Vor allem Umweltgifte und Pflanzenschutzmittel dezimierten die wichtigen Insekten, erklärte Hanke. Dies habe gravierende Auswirkungen auf das gesamte Ökosystem. So gehe die Zahl der bestäubten Blütenpflanzen seit Jahrzehnten zurück. "Die Insekten bilden die Grundlage der Nahrungsmittelpyramide", betonte Mike Wünscher vom Landesverband der Buckfastimker Thüringen und Sachsen-Anhalt. Inzwischen sei es normal, wenn 10 bis 20 Prozent einer Bienenpopulation den Winter nicht überlebten. Vor 30 Jahren hätte die Sterblichkeit noch bei unter 2 Prozent gelegen, fügte er hinzu. Unterstützung bekamen die Bienenfreunde von der Grünen-Fraktion und der Linkspartei im Landtag. Laut einer EU-Richtlinie müssen derzeit sieben Prozent der landwirtschaftlichen Betriebsflächen für die sogenannte Biodiversität (Artenreichtum, biologische Vielfalt) reserviert werden. Nach Angaben der Thüringer Imkerverbände werden in Thüringen etwa 18.700 Bienenvölker von rund 2350 Imkern betreut. Damit kommt nur etwa ein Volk auf jeden Quadratkilometer des Freistaats. Für eine angemessene Bestäubung werde aber eine vierfache Population benötigt.

Bijen verdwijnen massaal, één op vier bijen haalt het einde van de winter niet. Door de herhaaldelijke opname van zeer kleine hoeveelheden van neonicotinoide insecticiden, verzwakken de bijen. Ze raken gedesoriënteerd en vinden de weg naar hun kolonie niet terug. Daarbovenop wordt hun voortbestaan bedreigd door een tekort aan bloemen in het landschap waardoor ze onvoldoende stuifmeel en nectar vinden en hebben de kolonies te lijden onder de varroamijt. Imkerkasten blijven leeg en bloemen worden niet bevrucht. Hommels en solitaire bijen kunnen blootgesteld worden aan deze pesticiden door het gebruik van bodem- en plantmateriaal voor hun nest. In België komen er, naast de bekende honingbij, ook meer dan 300 solitaire bijen- en hommelsoorten voor. Er bestaan geen data over de gevolgen van neonicotinoïden voor die solitaire bijen en hommels, maar Natuurpunt vermoedt dat ze nog kwetsbaarder zijn. Daarbovenop brengt de dood van een solitair vrouwtje haar hele nest in gevaar. In België worden deze nieuwe generatie pesticiden gebruikt op 100.000 ha landbouwgrond (vooral voor de teelten bieten en wintergerst). Een verbod op de meest aantrekkelijke teelten voor bijen, zoals voorgesteld door de Europese Commissie, is een goed begin, maar is onvoldoende om de bijensterfte te stoppen. De enige manier om dit te vermijden is een volledig verbod opleggen.

Door de grote media-aandacht en zorgen bij het publiek over de bijengezondheid is er nu druk om buiten de reguliere procedures om (vaststellen nieuwe beoordelingsmethodiek; uitvoeren nieuw risico-onderzoek) diverse toepassingen van neonicotinoïden te verbieden. De Nefyto, de brancheorganisatie van de agrochemische industrie in Nederland, vindt dat niet juist, vooral omdat tot op heden is in geen enkele veldproef aangetoond is dat neonicotinoïden in praktijkrelevante doseringen een effect op honingbijen hebben. Daarnaast heeft het Europese voedselveiligheidagentschap EFSA in een beoordeling aangegeven dat er een hoge mate van onzekerheid in haar evaluatie zit.

Twelve papers in this series were derived from two conference sessions focusing on causality in field studies. Eight of these papers involve case studies examining biological effects of chemical contaminants in field situations. Using a weight-of-evidence approach, these case studies were evaluated against seven proposed criteria for establishing causality. The seven criteria were: strength of association; consistency of association; specificity of association; time order; biological gradient; experimental evidence; and biological plausibility. One of these seven criteria, ‘specificity of association’ was found to be of little utility for establishing causality in these field studies. The case studies are presented in approximate order of increasing levels of biological organization (i.e., going from endpoints at the suborganismal level to endpoints at the population or community level). In case studies examining higher levels of biological organization, it appears that the ‘biological gradient’ criterion was also not useful in establishing causality. These results, together with suggestions from other papers in the series, are used to recommend a set of modified criteria for establishing causality in field studies of the biological effects of chemical contaminants.

Nederland heeft de Europese Commissie laten weten dat het de voorstellen voor acties naar aanleiding van een herbeoordeling die de European Food Safety Authority (EFSA) heeft uitgevoerd op risico’s voor bijen van 3 neonicotinoïden in principe zal steunen. Op een aantal punten is opheldering gevraagd. Dat schrijft staatssecretaris Dijksma van Economische Zaken (EZ) in een brief aan de Tweede Kamer. De Europese Commissie heeft de lidstaten eind januari een conceptvoorstel gedaan voor acties met een wettelijke basis naar aanleiding van het EFSA herbeoordelingsrapport. Het conceptvoorstel bevat 5 elementen: 1. Aanpassen van de goedkeuringsbesluiten van de 3 herbeoordeelde neonicotinoïden met het doel om het gebruik van middelen met deze werkzame stoffen te beperken tot gewassen die niet-attractief zijn voor bijen; 2. Verbieden van de verkoop en het gebruik van behandeld zaad met deze werkzame stoffen. Uitgezonderd zijn de gewassen die niet-aantrekkelijk voor bijen zijn; 3. Deze maatregelen moeten uiterlijk per 1 juli 2013 ingaan; 4. Een bepaling dat er een herziening komt na 2 jaar van beide genoemde maatregelen door de Europese Commissie. Daarbij worden de relevante wetenschappelijke en technische ontwikkelingen in ogenschouw genomen, zoals innovaties ter voorkoming van stofdrift of informatie die veilig gebruik aantoont bij risico’s; 5. Beperking van het gebruik voor de professionele toepasser.

According to the American Bee Journal, almond growers in California may not have access to the honey bee colonies necessary to pollinate this year’s crop. “We need 1.6 million colonies, or two colonies per acre, and California has only about 500,000 colonies that can be used for that purpose. We need to bring in a million more colonies but due to the winter losses, we may not have enough bees,” says Eric Mussen, PhD, extension apiculturist at the University of California Davis (UC Davis) Department of Entomology. While CCD appears to have multiple interacting causes, including malnutrition, pests, parasites, pathogens, and stress, a range of scientific evidence points to sublethal pesticide exposures as important contributing factors. Neonicotiniods, a class of potent systemic insecticides, are particularly suspect, especially in combination with the dozens of other pesticides bees are exposed to in their hive and when foraging.

Heute (07.02.2013) treffen Vertreter der EU-Kommission mit Managern aus der Agrochemie-Branche und weiteren Interessenvertretern zusammen. Da werden garantiert die Fetzen fliegen. Die EU entscheidet Ende Februar, ob 3 Insektizide ab Juli bei Nutzpflanzen verboten werden sollen, die von Bienen gerne bestäubt werden. Kommt es so weit, würde sich laut Berichten von «Südostschweiz» und «Aargauer Zeitung» wohl auch die Schweiz anschliessen. Syngenta bestreitet den Zusammenhang mit dem Bienensterben und macht vielmehr die berüchtigten Varroa-Milben dafür verantwortlich. Gegen einen Verkaufsstopp wehrt sich der Konzern heftig. Die Folgen fürs eigene Geschäft werden aber kleingeredet. Weniger als 0,5 Prozent des weltweiten Umsatzes wären gefährdet. Geschickt wird auf mögliche Folgen für die Bauern verwiesen: Mit Ertragsausfällen von 40 Prozent wird gedroht und einem gesamtwirtschaftlichen Schaden von fünf Milliarden Euro für die EU. Was Syngenta nicht sagt: Ein Verbot in der EU könnte eine Signalwirkung haben. Die Produkte werden in 80 Ländern eingesetzt.