Insectendeskundige Henk Vlug uit het Gelderse Scherpenzeel waarschuwt als ervaren onderzoeker - ruim dertig jaar Wageningen bij Plant Research International - voor een groter gevaar (dan alleen maar bijensterfte). Net als de toxicoloog Henk Tennekes zegt hij dat imidacloprid ook schadelijk doorwerkt bij andere insecten. Bijvoorbeeld op de natuurlijke vijanden van plaaginsecten als de engerling (in plantsoenen, sportvelden en golfbanen) en de eikenprocessierups. Hij doelt onder meer op respectievelijk de rozekeverdolkwesp en de loopkever. ,,Dat imidacloprid ondermijnt ons hele eco-systeem", zegt Vlug.
Sinds enige tijd heeft de door de overheid ingestelde Commissie Toelating Gewasbeschermingsmiddelen en Biociden (CTGB) een gewasbeschermingsmiddel (vriendelijk woord voor bestrijdingsmiddel) ten onrechte toegelaten voor de Nederlandse markt. Dit middel op basis van de aktieve stof Imidacloprid (een stof in de groep van neonicotinoiden) was al sinds een tiental jaren toegelaten voor de teelt van mais, aardappelen en siergewassen. Een bestrijdingsmiddelengigant uit Duitsland heeft nu sinds juni 2009 in Nederland een toelating verkregen voor de bestrijding van engerlingen en emelten op sportvelden en golfterreinen. Voor de particuliere markt was al twee jaar geleden een middel op dezelfde chemische basis toegelaten welke toelating in 2010 weer werd ingetrokken. Het middel werkt systemisch, dat wil zeggen dat het zich door de gehele plant verspreidt. De werkingsduur is erg lang. Imidacloprid blijft ten minste twee jaar lang in de grond aanwezig. Het is gemakkelijk toe te passen als strooimiddel dat daarna moet worden ingeregend. Over de werking in de praktijk zijn op dit moment nog weinig resultaten bekend geworden. In proeven tegen engerlingen van de meikever werd een beperkte werking aangetoond (proef in Aalden door Insect Consultancy 2010).
De nadelen van dit middel zijn ernstig. Sinds de toelating van dit middel in de andere teelten (o.a. mais, aardappelen, fruitteelt, zonnebloemen, sierteelt) is een sterke teruggang van de bijenvolken geconstateerd door de giftigheid voor bijen (zie o.a. www.bijensterfte.nl). Voor de biocoenose van gazons, sportvelden en golfterreinen betekent dit dat de meeste insecten hier last van kunnen ondervinden. Van direct belang is de sterfte onder de natuurlijke vijanden van engerlingen en emelten. Indirect kan men stellen dat de brede werking van dit middel vrijwel alle insecten, die in aanraking met dit middel kunnen komen, ernstige bijwerkingen kunnen ondervinden. Recent is bekend geworden dat deze groep van bestrijdingsmiddelen een negatieve invloed hebben op het bacterieleven in de bodem. Het bodem ecosysteem wordt hiermee zodanig aangetast dat antagonisten van diverse schimmelziekten van gras mogelijk ook onderdrukt worden zodat het probleem van schimmels alleen maar zal toenemen. Voor het gebruik van insecten parasitaire nematoden (aaltjes) betekent dit dat de relatie tussen de aaltjes en de symbiontische bacterie verstoord zal raken. Natuurlijk voorkomende aaltjes zullen hierdoor niet kunnen presteren zodat de problemen rondom engerlingen en emelten zullen toenemen. Onderzoek heeft ook aangetoond dat in een aantal delen van Nederland het oppervlaktewater vervuild is door imidacloprid met een factor 300x de toegestane norm (zie o.a. http://www.bijensterfte.nl/node/21). Men dient zich de nadelen goed te realiseren bij gebruik van dit middel. Tevens moet men er rekening mee houden dat afgemaaid gras van de behandelde oppervlakken beschouwd moet worden als chemisch afval dat als zodanig afgevoerd en vernietigt dient te worden. Onderzoek heeft aangetoond dat imidacloprid ook giftig is voor regenwormen. Afbraak van organische stof zal hierdoor in gevaar komen. Imidacloprid is een breed toegepast insecticide en wordt o.a. ook gebruikt in de bekende mierenlokdoosjes. Neonicotinoiden zijn op dit moment aan te treffen in vrijwel alle voedingsmiddelen. Er bestaan ernstige vermoedens dat de stof ook verantwoordelijk is voor geheugenproblemen bij kinderen tot 6 jaar in gebieden waar deze middelen veel worden toegepast (vollegronds sierteelt, mais, fruitteelt en nu ook gras). Gebruik van deze stoffen is ondertussen in Frankrijk, Italie en Slovenie verboden bij veel toepassingen. De Nederlandse overheid heeft hier geen boodschap aan en denkt op basis van door Bayer gefinancierd onderzoek het middel veilig te noemen. Hoever kunnen we in Nederland nog gaan in onze zelfvernietiging?
Bronnen:
Noordhollands Dagblad, 8 juni 2011 (zie ook bijlage)
http://plantaardigheden.nl/nieuws/nhd.htm
Insect Consultancy
http://www.insectconsultancy.nl/
- Login om te reageren