knipsels

Die overtuiging heeft Jos van de Sande, de GGD-arts die bekend staat als dé autoriteit op het terrein van de Q-koorts. De publieke opinie zal, samen met de concurrentie uit het buitenland, ervoor zorgen dat de veestapel in Brabant over twintig jaar verdwenen is. "In Nederland zijn de afstanden, tussen mens en dier en tussen de stallen, gewoonweg te klein. Al die grote aantallen dieren op elkaar gepakt... Geïsoleerd op de Maasvlakte zou nog kunnen, maar niet meer in Brabant." Van de Sande zwaait deze maand op 65-jarige leeftijd af.

Spreeuwen zag je altijd wel, vertelt Koos Dijksterhuis in de inleiding van zijn boek De spreeuw (Sturnus vulgaris). Je ging op vogelexcursie, zelfs door een „jong productiebos op een regenachtige novembermiddag”, en dan waren ze er. En nu veel minder. Spreeuwen horen bij de verliezers onder de huis-tuin- en keukenvogels van Nederland. Eind jaren zeventig waren er 750.000 à 1,3 miljoen broedparen, nu nog 170.000 à 300.000, legt Dijksterhuis uit. De natuurjournalist en -schrijver koos die spreeuw-in-de-verdrukking tot onderwerp van zijn boek.

Al vele jaren worden er in Gaasterland lelies geteeld. Koos van der Avoird uit Lemmer is een grote teler die verschillende percelen in gebruik heeft. Waarom in Gaasterland? ,,Daar is de zuurgraad van de grond heel laag. Veel lager dan bij voorbeeld in de Noordoostpolder. En dat maakt die grond hier heel geschikt voor bepaalde soorten lelies’’, zo vertelde hij tijdens een praatavond over lelieteelt in Wijckel. Dorpsbelang merkte dat er veel vragen leven onder de bevolking en riep de hele regio op vragen te stellen en mee te praten.

Nieuwe cijfers over dieren die gewassen en planten bestuiven zijn schrikbarend: de situatie is dramatisch. Zowel gewervelde bestuivers, zoals vogels en vleermuizen, als ongewervelden zoals vlinders, hommels en kevers moeten vechten voor hun voortbestaan. Bijen, hommels, vlinders, maar ook kevers zijn in levensgevaar. Van twee op de vijf soorten ongewervelde bestuivers, zoals de hiervoor genoemde soorten, wordt gevreesd dat zij uit zullen sterven. Naar schatting 40% van de bijen wordt met uitsterven bedreigd.

Ongeveer 80 procent van het grondwater uit ondiepe putten op het Chinese platteland, waar miljoenen boeren gebruik van maken, is zwaar vervuild en ondrinkbaar. Die alarmerende cijfers staan in een grondwaterrapport dat het ministerie van Water in Peking presenteerde. De gegevens over waterkwaliteit werden er voor het eerst in opgenomen. Volgens Greenpeace maakt dit rapport duidelijk dat de watervervuiling in China een minstens zo groot probleem is als de luchtvervuiling.

Onderzoek van het Centrum voor Landbouw en Milieu (CLM) in opdracht van Greenpeace laat zien dat een halvering van het pesticidengebruik mogelijk is in 2020 in consumptieaardappelen, appels en tomaten, met behoud van opbrengsten. Het onderzoek laat ook zien dat stapsgewijze uitfasering van de meest schadelijke bestrijdingsmiddelen mogelijk is, mits supermarkten hun verantwoordelijkheid nemen om duurzame landbouw en innovatieve boeren te steunen.

Dat maakte Ortho, een grote Amerikaanse producent van bestrijdingsmiddelen voor consumentengebruik, dinsdag bekend in een persbericht. Ortho is een dochteronderneming van de Amerikaanse multinational Scotts Miracle-Gro Company. Ortho zegt toe met onmiddellijke ingang al een aantal neonicotinoïden, bijonvriendelijke bestrijdingsmiddelen, uit zijn producten te halen. In 2021 zal de hele transitie naar 100% neonicotinoïde-vrije producten zijn voltooid.

De PvdA in Zuid-Holland vraagt de provincie goed te kijken naar subsidievoorwaarden op bloemrijke akkerranden. Recent onderzoek van de Universiteit van Sussex duidt op de vondst van bestrijdingsmiddelen in stuifmeel van wilde bloemen. Dat levert een onbedoeld risico op voor bestuivers. Deze bijengevoelige stoffen bevinden zich in de bodem onder akkerranden, door eerder gebruik van gecoat zaad van hoofdteelten. De PvdA wil gecoat bloemenzaad verbieden. Ook vraagt de PvdA om onderzoek naar de effecten van bloemrijke akkerranden op biodiversiteit en natuur in Nederland.

Het voortbestaan van verschillende vlinders zoals het Heideblauwtje, de Heivlinder en Bruine Vuurvlinder in natuurgebieden in Overijssel staat op het spel. Dat zegt de Vlinderstichting. Het gaat om zogeheten Natura-2000-gebieden. Natura 2000-gebieden zijn natuurgebieden waar zeldzame diersoorten voorkomen. Overijssel heeft 24 Natura-2000-gebieden. Ook vogels zijn in gevaar. Volgens voorlichter van Sovon Vogelonderzoek gaat het in Overijssel om de Korhoen, Nachtzwaluw en Boomleeuwerik. Het gaat ook steeds slechter met de meeste Overijsselse weidevogels. Van de aantallen uit 1994 (het eerste jaar van het meetnet) is nog maar 42% over. Eerst waren het vooral de Grutto en de Veldleeuwerik die in aantallen afnamen. Sinds 2000 gaat het echter ook slecht met de Scholekster en de Kievit. In verschillende delen van Salland en Twente zijn ze nu vrijwel verdwenen.

De Franse 'Tweede Kamer' (Assemblee nationale) wil dat neonicotinoïden vanaf 1 september 2018 worden verboden. "Daarmee willen we een sterk signaal afgeven aan de chemische ondernemingen, de landbouw en de regering", aldus Jean-Paul Chanteguet, voorzitter van de kamercommissie voor duurzame ontwikkeling. Chanteguet had met een aantal andere Kamerleden een amendement ingediend op de Wet op de Biodiversiteit. Oorspronkelijk stelden zij voor het verbod al op 1 januari 2017 in te laten gaan, maar dat is in de discussie verschoven naar een datum ná de oogst van 2018. De Assemblee nationale wil de bestrijdingsmiddelen verbieden, omdat die verantwoordelijk worden geacht voor het verdwijnen van de bijen. Wel moet er nog een uitvoeringsmaatregel komen met 'concrete antwoorden voor boeren die worden geconfronteerd met het plotseling verschijnen van plagen die hun oogsten in gevaar kunnen brengen'. In dat kader wordt, na advies van de dienst voor de gezondheid en veiligheid van voedsel Anses, een lijst met alternatieve bestrijdingsmogelijkheden gepubliceerd. Het plan gaat nu naar de Franse Senaat, waarna het voor een eindstemming terugkomt bij de Assemblee.