Weidevogels

Voor de moderne landbouw geofferd - de voorgoed verdwenen planten, vlinders en vogels van de Alblasserwaard

De harlekijnsorchis (Anacamptis morio), de welriekende nachtorchis (Platanthera bifolia), de gevlekte orchis (Dactylorhiza maculata), de blauwe knoop (Succisa pratensis, synoniem: Scabiosa succisa), het moerasviooltje (Viola palustris), de melkeppe (Peucedanum palustre), de vleugeltjesbloem (Polygala vulgaris), de kievitsbloem (Fritillaria meleagris), de klokjesgentiaan (Gentiana pneumonanthe), het zomerklokje (Leucojum aestivum), de grote ratelaar (Rhinanthus angustifolius), en de spaanse ruiter (Cirsium dissectum). De oranjetip (Anthocharis cardamines), het bont zandoogje (Pararge aegeria), de grote parelmoervlinder (Argynnis aglaja) en de prachtige Koninginnepage (Papilio machaon). De Roerdomp (Botaurus stellaris), Woudaap (Ixobrychus minutus), Dodaars (Tachybaptus ruficollis), Grote Karekiet (Acrocephalus arundinaceus), Watersnip (Gallinago gallinago), Zomertaling (Anas querquedula), Graspieper (Anthus pratensis), Veldleeuwerik (Alauda arvensis), Kuifleeuwerik (Galerida cristata), Geelgors (Emberiza citrinella), Grauwe Gors (Miliaria calandra, Synoniem: Emberiza calandra), Kemphaan (Philomachus pugnax), Gekraagde Roodstaart (Phoenicurus phoenicurus) en de Roodborsttapuit (Saxicola rubicola) en het Paapje (Saxicola rubetra).

Bringing back the bluebirds to the Cowichan Valley

Love is in the air at the Nature Conservancy of Canada’s (NCC's) Cowichan Garry Oak Preserve in Duncan. Mating pairs of western bluebirds (Sialia mexicana) are making a new home in the Cowichan Valley for the first time since the species disappeared from Southern Vancouver Island and the Gulf Islands in the 1990s. The beautiful blue songbirds were a once common sight on Vancouver Island and the Gulf Islands. Known as harbingers of spring, their song would be heard as the weather turned warm and the vibrant wildflowers began to bloom in Garry oak meadows and woodlands. No nesting pairs of western bluebirds have been documented on Vancouver Island or the Gulf Islands since 1995. The bluebirds’ decline was probably due to a combination of loss of Garry oak habitat, removal of standing dead trees that provide cavities for nesting, competition for nest holes with introduced species such as European starlings and English house sparrows as well as the reduction of insect prey due to pesticides.

De kaalslag in de natuur van de Alblasserwaard en Vijfheerenlanden

Uit een recent verschenen onderzoek blijkt dat de kwaliteit van de (land)natuur in Zuid-Holland tussen 2010 en 2011 verder gedaald is. Hoewel het onderzoek laat zien dat de kwaliteit van de (land)natuur in Zuid-Holland in zijn algemeenheid gedaald is, verschilt dit beeld voor de verschillende soorten natuur. Zo stijgt de natuurkwaliteit in de bossen, maar laat de natuur in het agrarisch gebied juist een zeer sterke achteruitgang zien. Dat laatste is slecht nieuws voor de Weidevogels. Zonder ingrijpen betekent dit dat Zuid-Hollandse weilanden met Grutto’s binnen afzienbare tijd voorgoed tot het verleden behoren. In het onderzoek is ook gekeken naar de ontwikkeling van kwetsbare soorten, de soorten die op de zogenaamde Rode Lijst staan. De aantallen van deze soorten gaan al sinds 1990 achteruit. De aantallen van de meest bedreigde soorten laten in iets meer dan 20 jaar tijd een daling zien van ruim 60%. Een groot aantal soorten zijn als broedvogel (vrijwel) verdwenen in de Alblasserwaard en Vijfheerenlanden.

De weidevogels verdwijnen uit Zuid-Holland - de kuikens kunnen nauwelijks nog voedsel vinden

Het gaat niet goed met de natuur in het Zuid-Hollandse boerenland. Vooral de weidevogels hebben het zwaar. In de afgelopen tien jaar is meer dan de helft van de weidevogels verdwenen. In de provincie Zuid-Holland gaat de achteruitgang harder dan elders in Nederland. Als we nu niets doen, zijn er over tien jaar geen weidevogels meer te bewonderen. De Natuur- en Milieufederatie Zuid-Holland roept de provincie dringend op om tot een nieuwe aanpak van het weidevogelbeheer te komen om de Zuid-Hollandse weidevogelpopulatie te behouden en te herstellen.

De weidevogels profiteren niet van agrarisch natuurbeheer

Het is een slecht jaar voor de weidevogels in de polder Crangeweer bij Stedum. 'Het is rustiger dan andere jaren', stelt agrarische natuurvereniging Wierde & Dijk. ANV Wierde & Dijk legde afgelopen winter een tweede plasdrasgebied aan. De kade langs het Westerwijtwerdermaar werd omgevormd tot een natuurvriendelijke oever. Maar het voedselaanbod voor de pullen liep ver achter bij de vraag. 'De jongen zijn afhankelijk van insecten en gek op de gele strontvlieg. Er van uitgaande dat een gruttojong in de top van de groeispurt tot tienduizend insecten per dag nodig heeft, kun je nagaan wat voor desastreuze gevolgen dit heeft voor de populatie.'

Agrarisch natuurbeheer is een contradictio in terminis

Sinds 1960 zijn 3,3 tot 5,7 miljoen broedparen uit de Nederlandse agrarische gebieden verdwenen, een achteruitgang van 61 tot 73% bij 27 van de (voorheen) algemeen voorkomende weidevogels. Zo verloor de veldleeuwerik Alauda arvensis naar schatting 750.000 tot 1,1 miljoen broedparen (een afname van minstens 96%), gevolgd door de patrijs Perdix perdix (-93%), de zomertortel Streptopelia turtur (-92%), de ringmus Passer montanus (-93%) en de grutto Limosa limosa (-68%).

Subsidies die met nestbescherming, uitgesteld maaien en andere maatregelen de weidevogels proberen te beschermen zijn weggegooid geld

Staatssecretaris Sharon Dijksma (economische zaken) wil stoppen met subsidies voor agrarisch natuurbeheer. “Onacceptabel duur”, zegt ze vrijdag in een interview met dagblad Trouw. De uitspraken van Dijksma volgen op een advies van de Raad voor leefomgeving en infrastructuur (Rli). De raad noemt agrarisch natuurbeheer in het recent verschenen rapport ‘Beperkt houdbaar’ zelfs een fiasco. Subsidies die met nestbescherming, uitgesteld maaien en andere maatregelen de weidevogels proberen te beschermen zijn weggegooid geld. De overheid verstrekte de afgelopen twintig jaar in totaal een miljard euro aan vergoedingen, terwijl de natuur op het platteland alleen maar achteruit is gegaan. De agrarische sector was zeer kritisch over dit advies, maar Dijksma omarmt de conclusies. Haar aankondiging dat het stelsel op de schop moet, volgt binnen een maand na de presentatie van dat advies.

De grutto heeft het dit voorjaar erg moeilijk in het Groene Hart

Veertig jaar geleden broedden er nog 100.000 paartjes grutto's in Nederland. Daarvan zijn er nu nog maar zo'n 40.000 over. De grutto (Limosa limosa) gaat al 20 jaar met ongeveer 5% per jaar achteruit in Nederland. Als deze trend doorzet, ziet het er slecht uit voor het voortbestaan van de grutto. In het Groene Hart voert Staatsbosbeheer in samenwerking met boeren al jarenlang graslandbeheer op maat. Er wordt pas laat gemaaid, zodat de jonge grutto's in het veilige, hoge gras voldoende beschutting en eetbare insecten kunnen vinden. Dit leidde ook tot succes: vorig jaar verbleven recordaantallen grutto's en hun kuikens in het Groene Hart. Maar dit voorjaar is voor de kwetsbare weidevogelsoorten een tegenvaller: tot nu toe zijn ongeveer de helft tot zeventig procent van de aantallen grutto's van vorig jaar aan het broeden gegaan in de Donkse Laagten en De Wilck.

Henk Tennekes spreekt op het Slow Food Filmfestival op 12 mei 2013 in Deventer

Na het succes van vorig jaar organiseren Filmhuis De Keizer en Slow Food IJsselvallei op zondag 12 mei a.s. het 2e slow food film festival deventer. Met bijzondere films en tussendoor genieten van volop Lekker, Puur en Eerlijk eten en drinken. De films brachten heel verschillende kanten van ons ‘food’ in beeld: de achtergronden en bedreigingen van onze voedselvoorziening, de hartstocht voor voedingsproducten en het gastronomisch genieten. Van 17:15 - 17.45 werd de film More than Honey ingeleid door dr ir Henk Tennekes, toxicoloog en pleitbezorger voor een verbod op toepassing van insecticiden die bijenvolkeren en insecten in het algemeen bedreigen. De voordracht is bijgevoegd.

The never ending story - de Nederlandse weidevogels leggen het loodje

Neemt het aantal broedende weidevogels in Nederland al gestaag af, dit jaar zal de daling nog groter zijn, verwacht Aletta van der Zijden van het Landschapsbeheer Zuid-Holland. Het Landschapsbeheer Zuid-Holland draagt zorg voor het landschap. Ze geeft voorlichting en stuurt vrijwilligers zoals weidevogelaars en wilgenknotters aan. Enkele cijfers: Het eerste kievitsei in alle provincies van Zuid-Holland werd in 2011 tussen 6 en 17 maart gevonden. In 2012 was dat tussen 10 en 19 maart. Dit jaar werden de eerste eieren tussen 21 maart en 8 april gevonden.