Bijen

Ctgb voert Europese restricties op neonicotinoïden door

De Europese Commissie besloot 24 mei j.l. om restricties in te stellen voor het gebruik van imidacloprid, thiamethoxam en clothianidin. Het Ctgb past op verzoek van staatssecretaris S. Dijksma van Economische zaken de Nederlandse toelatingen op basis van de genoemde neonicotinoïden conform het Europese besluit aan. Dit betekent dat per 30 september a.s. elf toelatingen komen te vervallen, het gebruik van zeven toelatingen beperkt zal worden en particulier gebruik van middelen op basis van de 3 genoemde neonicotinoïden niet meer is toegestaan. Het besluit betreft in Nederland toepassingen in zaadcoating, spuittoepassingen en met name toepassingen in erwt en maïs (zie bestrijdingsmiddelendatabank op www.ctgb.nl). Daarnaast zijn alle toelatingen voor particuliere gebruik van imidacloprid, thiamethoxam en clothianidin niet meer toegestaan. Voor Nederland betekent dit dat per 30 september 2013 elf toelatingen komen te vervallen en zeven toelatingen zullen worden beperkt. In een reactie schrijft de toxicoloog Henk Tennekes dat het Ctgb daarmee indirect toegeeft jarenlang de risico's van de neonicotinoiden voor bijen te hebben onderschat. In 2011 werd bij de herbeoordeling van de neonicotinoiden geen enkele toelating ingetrokken en het bezwaar van de Bijenstichting tegen de toelating van Merit Turf ongegrond verklaard, aldus Tennekes.

Silent Springs and Summers

Rachel Carson described her fears about the use of systemic insecticides like neonicotinoids 50 years ago when she wrote Silent Spring. Now, we are witnessing first-hand as her predictions become a reality: “The world of systemic insecticides is a weird world, surpassing the imaginings of the brothers Grimm… It is a world where the enchanted forest of the fairy tales has become the poisonous forest in which an insect that chews a leaf or sucks the sap of a plant is doomed. It is a world where a flea bites a dog, and dies because the dog’s blood has been made poisonous, where an insect may die from vapors emanating from a plant it has never touched, where a bee may carry poisonous nectar back to its hive and presently produce poisonous honey.” Compounding the problem is a shift away from integrated pest management (IPM) and agroecological practices, systems that, to varying degrees, mitigate the indiscriminate use of toxic chemicals. Industrial agriculture practices rely on pesticides whether they are needed or not, thus putting an unsustainable load of chemicals into the environment and adding weight to Carson’s frightening predictions. As one report notes, “Over the last 20 years or so, the shift in pest management has moved away from reactive to prophylactic. Now many fungicides, pesticides and herbicides are applied to the seeds before sowing. Application of the chemical before pest damage has occurred often involves routine spraying and pre-emptive treatments.”

Van drieëntwintig landen in Europa behoort Nederland tot de acht landen met het grootste aandeel bedreigde zoogdieren, vogels en vissen

Voor een groot aantal planten- en diergroepen zijn in Nederland Rode Lijsten van bedreigde soorten opgesteld. Daaruit komt naar voren dat bij alle soortgroepen meer dan éénderde van alle soorten van de soortgroep bedreigd is. Bij reptielen, steenvliegen en dagvlinders staan zelfs meer dan tweederde van de soorten op de Rode Lijst. Bij dagvlinders, steenvliegen, haften en bijen zijn relatief veel soorten geheel uit Nederland verdwenen. Van drieëntwintig landen in Europa behoort Nederland tot de acht landen met het grootste aandeel bedreigde zoogdieren, vogels en vissen. Met name de noordelijke landen van Europa hebben relatief het kleinste aantal bedreigde soorten. Nederland neemt wat betreft het totale aantal zoogdieren, vogels, reptielen, amfibieën en vissen dat met uitsterven bedreigd wordt binnen een Europa een middenpositie in.

Dit najaar is er een bijzonder bloembollenpakket voor bijen verkrijgbaar bij tuincentra

Dit najaar is er een bijzonder bloembollenpakket voor bijen verkrijgbaar bij tuincentra. Door het planten van deze geselecteerde bloembollen creëer je niet alleen een bloeiende lentetuin maar lever je ook een positieve bijdrage aan de bijenpopulatie in Nederland. In het voorjaar trekken de bloeiende bollen namelijk bijen aan. Het pakket is mede op advies van de Nederlandse Bijenhoudersvereniging (NBV) samengesteld. Het bijenpakket bestaat uit tachtig bloembollen van zes verschillende soorten die op advies van de NBV zijn geselecteerd. De Crocus, Sneeuwroem (Chionodoxa), Blauw druifje (Muscari armeniacum), Botanische tulp (Tulipa linifolia), Anemone blanda en Bulgaarse ui (Nectaroscordum) produceren namelijk relatief veel nectar en stuifmeel. Die zijn beide van vitaal belang voor het welzijn van bijen. In een reactie schrijft de toxicoloog Henk Tennekes dat de NBV niet garandeert dat het bloembollenpakket voor bijen vrij is van landbouwgif.

Bayer und Syngenta wehren sich gegen EU-Verbot von Neonicotinoiden

Die EU-Kommission irrt - diesen Standpunkt vertreten die Chemiekonzerne Bayer und Syngenta zum „Neonicotinoid-Verbot“. Die beiden Unternehmen wehren sich deshalb. Die Pflanzenschutz- und Saatgut-Tochter Bayer CropScience hat bereits Mitte August eine Klage eingebracht. Am Dienstag der letzten Augustwoche teilte auch Syngenta mit, rechtlich gegen die Entscheidung vorzugehen. Die Bestimmung der Kommission habe sich auf ein "fehlerhaftes Verfahren sowie eine ungenaue und unvollständige Prüfung" durch die EU-Behörde für Lebensmittelsicherheit (EFSA) gestützt und sei zudem nicht von allen Mitgliedstaaten unterstützt worden, teilte Syngenta dazu mit. Im April hatte sich eine Mehrheit der Mitgliedstaaten, darunter Deutschland, für das Verbot von drei Neonicotinoiden ausgesprochen. Die Wirkstoffe stellen nach Angaben der EU ein Risiko für die Bienen dar.

Pesticidemakers Challenge E.U. Neonicotinoid Ban in Court

Two agrochemical companies are fighting back against an E.U.-wide ban on three common neonicotinoid pesticides. Syngenta Crop Protection, which manufactures and sells one of the compounds in Europe, announced yesterday that it has brought a legal case earlier this month before the Court of Justice of the European Union, based in Luxembourg. Bayer CropScience, another producer, has done the same, a company spokesperson tells ScienceInsider. In April, the European Commission decided to introduce a 2-year moratorium on the compounds—clothianidin, imidacloprid, and thiamethoxam—following reports by the European Food Safety Authority (EFSA) saying the substances pose an "acute risk" to honey bees essential to farming and natural ecosystems. The Dutch toxicologist Henk Tennekes infers that pesticide producers are ignoring compelling evidence implicating neonicotinoid pesticides in insect decline.

Traditional risk assessments of chemicals are failing to protect the environment

Regulatory decisions based on current risk approaches are flawed simply because the science underpinning the risk of chemicals is inappropriate in many cases. A fundamental problem is to use one methodology for all compounds, irrespective of their toxic mode of action in organisms. According to the theories of Druckrey and Küpfmüller, the character of a poison is primarily determined by the reversibility of critical receptor binding. Chemicals showing irreversible or slowly reversible binding to specific receptors will produce cumulative effects with time of exposure, and whenever the effects are also irreversible (e.g. death) they are reinforced over time; these chemicals have time-cumulative toxicity.This concept was validated by Druckrey and co-workers with genotoxic carcinogens, the action of which is described by what is now known as the Druckrey-Küpfmüller equation: c x t˄n = constant, where c = exposure concentration, t = median time to effect, and n is an exponent > 1, which reflects reinforcement of the effect over time. Using data generated by Sanchez-Bayo, Tennekes demonstrated that the Druckrey-Küpfmüller equation also described the toxicity of (non-genotoxic) neonicotinoid insecticides to arthropods. This discovery showed that the theories of Druckrey and Küpfmüller were generally applicable in toxicology and, perhaps even more importantly, that risk assessment procedures needed to be revised, because the risks of time-cumulative toxins had been seriously underestimated.

Syngenta en Bayer stappen naar de rechter

Bayer CropScience zal een klacht indienen bij het Hof van Justitie van de Europese Unie om het moratorium op de toelating van een drietal neonicotinoïden aan te vechten. Ook het Zwitserse agrochemiebedrijf Syngenta vecht voor de rechtbank het verbod aan dat de Europese Commissie instelde op het gebruik van de insecticide thiamethoxam op gewassen die bijen aantrekken. Die beslissing werd genomen 'op basis van een gebrekkige procedure, en een ontoereikende en onvolledige evaluatie van het Europese agentschap voor de voedselveiligheid', luidt het in interview met Vilt.be. 'We waren liever niet naar de rechtbank gestapt, maar hebben geen keuze omdat we ervan overtuigd zijn dat de Commissie ten onrechte een link heeft gelegd tussen thiamethoxam en de achteruitgang van de gezondheid van de bijen', zegt John Atkin, de operationeel directeur van Syngenta. 'Door het product op te schorten, heeft de Commissie gezondigd tegen de Europese pesticidewetgeving en het voorzorgsprincipe foutief toegepast.' De Europese Commissie bevestigde in mei de beslissing om het gebruik van drie pesticiden uit de familie van de neonicotinoïden (clothianidine, thiamethoxam en imidaclopride) gedurende twee jaar te verbieden, omdat die gevaarlijk zijn voor bijen. De beperkingen treden op 1 december in werking. In een reactie schrijft de toxicoloog Henk Tennekes dat Bayer en Syngenta het feit negeren dat de traditionele risicoanalyse bij de neonicotinoiden volledig heeft gefaald en de risico's voor honingbijen schromelijk zijn onderschat. Sporen van thiamethoxam of imidacloprid in stuifmeel/nectar hebben ruimschoots binnen de gemiddelde levensverwachting een dodelijke werking op honingbijen, aldus Tennekes.

Der Schlüssel zur Erhaltung der Biodiversität liegt in der Förderung der ökologischen Landwirtschaft auf breiter Ebene

Rund um den Globus werden in der konventionell betriebenen Landwirtschaft gigantische Mengen an Pestiziden ausgebracht. Die Folgen für die Umwelt sind gravierend. Wissenschaftler zählen den maßlosen Einsatz toxischer Pflanzenschutzmittel als eine signifikante Ursache für das besorgniserregende Bienensterben und den drastischen Rückgang zahlreicher Amphibienarten, ebenso den in Windeseile stattfindenden generellen weltweiten Rückgang der biologischen Vielfalt. Das Fehlen von Insekten in der Natur hat weitreichende negative Konsequenzen. Denn Insekten sind wichtige Nahrungsquellen für viele Tiere, beispielsweise für Igel und Vögel, deren Bestände kontinuierlich rückläufig sind. Der Schlüssel zur Erhaltung und Unterstützung der Biodiversität liegt folglich in der Förderung der ökologischen Landwirtschaft auf breiter Ebene. Im Bioanbau finden derart umweltschädigende Pflanzenschutzmittel keinerlei Anwendung, denn hier sind toxische Pestizide und Herbizide tabu.

OVG Lüneburg: Pflanzenschutzmittel dürfen Nahrungsquellen von Bienen nicht vergiften

Pflanzenschutzmittel dürfen Nahrungsquellen von Bienen nicht vergiften. Das ergibt sich aus zwei Urteilen des niedersächsischen Oberverwaltungsgerichts in Lüneburg vom 20.08.2013. Das Gericht hat entschieden, dass bienengefährliche Pflanzenschutzmittel unter anderem auf Kartoffeln bereits dann nicht mehr angewandt werden dürfen, wenn damit zu rechnen ist, dass Bienen innerhalb des Wirkungszeitraums des Mittels die behandelten Pflanzen zwecks Nahrungssuche anfliegen. Die Revision wurde nicht zugelassen (Az.: 10 LC 113/11 und 10 LC 131/11).