De toelating van bestrijdingsmiddelen is in Nederland wettelijk geregeld sinds 1947. In dat jaar werd de Wet Bestrijdingsmiddelen en Meststoffen van kracht. Deze wet, waarin de deugdelijkheid (werkzaamheid) van middelen centraal stond, is in 1962 vervangen door de Bestrijdingsmiddelenwet. Deze schrijft voor dat naast de deugdelijkheid ook de risico’s voor de gezondheid van de mens bij de toelaatbaarheidsbeoordeling betrokken moeten worden. Sinds de wetswijziging van 1975 geldt dat ook voor schadelijke nevenwerkingen in het milieu. Artikel 3 van de Bestrijdingsmiddelenwet geeft de criteria voor de toelating van een middel. Door de globale formulering bleef het begrip ‘schadelijke nevenwerkingen in het milieu’ echter lange tijd moeilijk te hanteren. Voor milieucriteria is in februari 1995 een Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) ex art. 3a (Besluit milieutoelatingseisen bestrijdingsmiddelen) van kracht geworden (Stb95).
Per 23 december 2005 is het Besluit uniforme beginselen gewasbeschermingsmiddelen in werking getreden, onder intrekking van het Besluit milieutoelatingseisen bestrijdingsmiddelen (Staatsblad 2005, 413, zie bijlage). De toenmalige Minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer, dr. P. Winsemius, schreef in een brief van 11 oktober 2006 aan de Voorzitter van de Tweede Kamer dat hierdoor de milieubeoordeling van nieuwe werkzame stoffen en bestaande werkzame stoffen werd geharmoniseerd en dat er inhoudelijk geen belangrijke veranderingen waren.
Een gewasbeschermingsmiddel wordt slechts toegelaten als het voldoet aan bepaalde milieucriteria. Drie van deze criteria zijn nader uitgewerkt: ze hebben betrekking op de persistentie in de bodem (art. 5), de uitspoeling naar het grondwater (art. 6) en het risico voor waterorganismen (art. 7). De drie in de Nederlandse wetgeving opgenomen milieucriteria waaraan de toelaatbaarheid van een gewasbeschermingsmiddel getoetst dient te worden:
1. persistentie in de bodem:
DT50 < 90 dagen, grondgebonden residuen na 100 dagen < 70% van de begindosis, in combinatie met mineralisatiesnelheid > 5% binnen 100 dagen;
2. uitspoeling naar het grondwater:
concentratie in grondwater < 0,1 microgram/l of kleiner dan de toxicologische norm indien deze lager is dan 0,1 microgram/l, gesommeerde concentraties van gelijktijdig gebruikte middelen < 0,5 microgram/l;
3. risico’s voor waterorganismen piekconcentratie in oppervlaktewater:
- < 0,01 LC50 ‘acuut vis’ en < 0,01 EC50 ‘acuut Daphnia’ en < 0,1 NOEC ‘alg’
- over bepaald tijdsinterval gemiddelde concentratie in oppervlaktewater < 0,1 NOEC ‘chronisch vis en Daphnia’ en
- bioconcentratiefactor < 1000 voor biologisch goed afbreekbare werkzame stof < 100 voor biologisch slecht afbreekbare werkzame stof
De door de IUPAC beschreven milieu-eigenschappen van imidacloprid zijn als volgt:
Soil degradation (days) (aerobic) DT50 (typical): 191;
Fish - Acute 96 hour LC50 (mg l-1): 211;
Fish - Chronic 21 day NOEC (mg l-1): 9.02;
Aquatic invertebrates - Acute 48 hour EC50 (mg l-1): 85 [Daphnia magna] ;
Aquatic invertebrates - Chronic 21 day NOEC (mg l-1): 1.8 [Daphnia magna];
Algae - Chronic 96 hour NOEC, growth (mg l-1): 10;
Bio-concentration factor BCF: 0.61.
Daarmee voldoet imidacloprid niet aan twee van de drie in de Nederlandse wetgeving opgenomen milieucriteria, namelijk ten aanzien van de persistentie in de bodem en de uitspoeling naar het grondwater, maar is volgens de gehanteerde criteria geen risico voor waterorganismen. Onderzoek van Kreutzweiser et al. heeft echter aangetoond dat dit wel degelijk het geval is. Voor informatie over de oppervlaktewaterverontreiniging met imidacloprid, zie tabel in de bijlage.
Per 23 december 2005 is het Besluit uniforme beginselen gewasbeschermingsmiddelen in werking getreden, onder intrekking van het Besluit milieutoelatingseisen bestrijdingsmiddelen (Staatsblad 2005, 413, zie bijlage). De toenmalige Minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer, dr. P. Winsemius, gaf in een brief van 11 oktober 2006 de volgende toelichting aan de Voorzitter van de Tweede Kamer: "Op 23 juli 2005 is een besluit vastgesteld tot vereenvoudiging van het Besluit uniforme beginselen gewasbeschermingsmiddelen en tot intrekking van het Besluit milieutoelatingseisen bestrijdingsmiddelen. Hierdoor wordt de milieubeoordeling van nieuwe werkzame stoffen en bestaande werkzame stoffen geharmoniseerd. De bijbehorende uitvoeringsregeling is sterk ingekort ten opzichte van de bestaande regeling. Inhoudelijk zijn er geen belangrijke veranderingen. Besluit en uitvoeringsregeling zijn op 1 januari 2006 in werking getreden".
Bronnen:
Gezondheidsraad, Veldonderzoek voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen, Nr 2000/07, Den Haag, 14 maart 2000
http://www.gezondheidsraad.nl/sites/default/files/00@07N.PDF
IUPAC Pesticides Properties Database:
http://sitem.herts.ac.uk/aeru/iupac/397.htm
College voor de Toelating van Bestrijdingsmiddelen, jaarverslag 2005:
http://www.ctb.agro.nl/pls/portal/docs/PAGE/WEBSITE_CTB/ORGANISATIE/04J…
Brief van dr. P. Winsemius van 11 oktober 2006 aan de Voorzitter van de Tweede Kamer:
http://ikregeer.nl/documenten/kst-29383-63
Link naar het onderzoek van Kreutzweiser et al:
http://www.boerenlandvogels.nl/content/high-toxicity-imidacloprid-aquat…
- Log in to post comments