Beleid en debat

Steeds meer mensen kiezen bewust voor gezonde producten, waarbij het eten van biologische groenten en fruit een logische stap is. Biologische producten worden steeds populairder. Biologisch voedsel is geproduceerd zonder gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen en/of kunstmest en met respect voor de natuur. Het begint al met de bodem waarin of waarop de planten groeien, deze zijn gezond en voedzaam. De verdere groei en behandeling van de producten zijn puur natuur. Bij Landwinkel de Heus aan de Retsestraat 7 in Zoelen (nabij Tiel) hebben ze Vitatassen. ,Met de Vitatas proberen we op een eenvoudige manier de keuze voor biologisch te stimuleren. Het zijn 'groene' tassen die voor één week gevuld zijn met dagverse (seizoens)producten (groente en/of fruit) en gegarandeerd biologisch. Elke tas is voorzien van een receptenkaart, op basis van de producten in de tas. Tevens geeft de kaart informatie en uitleg over de biologische branche."

In 1961 sloot de Amerikaanse biologe Rachel Carson zich op in haar huisje in Colesville, Maryland, om haar boek Silent Spring te voltooien. Als serie gepubliceerd in de New Yorker gedurende de zomer van 1962 verscheen Silent Spring in september van dat jaar. Het blijft een van de meest effectieve veroordelingen van industriële wanpraktijken die ooit zijn geschreven, waarmee ecologisch bewustzijn in de VS en Europa in beweging werd gezet. Bij de Women's National Press Club veroordeelde Rachel Carson de nauwe banden die waren ontstaan tussen tussen wetenschap en industrie. "Als een wetenschappelijke organisatie spreekt," vroeg ze, "wiens stem horen we - die van de wetenschap of van de ondersteunende industrie?". Deze vraag blijkt nu net zo van belang te zijn als toen, in 1962. Van enige verbetering in de bestrijdingsmiddelenproblematiek is eveneens geen enkele sprake. De neonicotinoïde insecticiden, die tegenwoordig gebruikt worden in de zaad behandeling, veroorzaken de 'bijenverdwijnziekte', een aandoening waardoor in de Verenigde Staten alleen al in 2007 maar liefst 800.000 bijenkasten werden weggevaagd. Zoals Carson toen al schreef: "Chemische oorlog wordt nooit gewonnen en al het leven is gevangen in haar gewelddadige kruisvuur".

That this House notes the recent publication of the scientific paper, Effects of imidacloprid, a neonicotinoid pesticide, on reproduction in worker bumble bees, by Laycock, Lenthall, Barrett and Cresswell, which reports research showing that exposure of bumble bees to environmentally realistic levels of imidacloprid reduced brood production by one third; believes that this is a major concern as bumble bees are important pollinators whose population has declined over recent years; recognises that this research adds further to the considerable body of evidence linking neonicotinoid use to population reductions in a range of invertebrates; and calls on the Government to ban the use of this group of systemic pesticides anywhere in the UK.

.... dependent upon its vulnerable reserves of air and soil, all committed for our safety to its security and peace; preserved from annihilation only by the care, the work, and, I will say, the love we give our fragile craft. We cannot maintain it half fortunate, half miserable, half confident, half despairing, half slave to the ancient enemies of man, half free in a liberation of resources undreamed of until this day. No craft, no crew can travel safely with such vast contradictions. On their resolution depends the survival of us all.

De Europese Commissie wil dat de hervorming van het landbouwbeleid gepaard gaat met een verdubbeling van het budget voor onderzoek en innovatie tot 4,5 miljard euro. De ngo Corporate Europe Observatory (CEO) verwerpt een onderzoeksagenda die in het teken staat van industriële landbouw. "Acht op de tien organisaties die in Brussel lobbyen omtrent het landbouwbeleid, verdedigen echter de belangen van de agro-industrie." De ngo komt tot de vaststelling dat de agro-industrie veel geld over heeft voor beïnvloeding van het beslissingsproces, alleszins meer dan milieuorganisaties, onderzoeksinstellingen en belangenorganisaties van kleinschalige boeren samen. Die tweede groep ziet op tegen een vier keer zo groot budget voor lobbywerk van de agro-industrie. Voor een organisatie als Via Campesina, die de belangen van de kleine boeren verdedigt, is het onmogelijk om even zwaar te wegen op het besluitvormingsproces. "Alleen Bayer CropScience spendeert al 17 keer meer aan lobbywerk dan de 150.000 euro die Via Campesina jaarlijks kan uitgeven", illustreert CEO. "De onderzoeksprioriteiten ondersteunen een eenzijdige visie op landbouw. Na vier decennia van sociale afbraak en milieuvervuiling moet de EU inzien dat haar belangen niet stroken met die van de agro-industrie", meent CEO.

Frankrijk erkent inmiddels Parkinson als beroepsziekte voor mensen die gedurende minimaal 10 jaar als akkerbouwer zijn blootgesteld aan bestrijdingsmiddelen voor gewassen. Uit onderzoek is komen vast te staan dat akkerbouwers die op professionele wijze gebruik maakten van gewasbeschermingsmiddelen, welke dus met name werden gebruikt in de landbouw en tuinbouw, wel 1,5 tot 2 keer meer risico lopen dan ‘gewone’ burgers. Epidemiologische studies hebben aangetoond dat specifieke bestrijdingsmiddelen, zoals rotenone (een insecticide) en paraquat (een herbicide dat nog steeds veel gebruikt wordt in de hele wereld), een rol kunnen spelen in de ontwikkeling van Parkinson. Onlangs onstond in Nederland ophef over een Chinees onderzoek dat het verband zou leggen tussen glyfosaat, het werkzame bestanddeel van het herbicide Roundup, en de ziekte van Parkinson. De onderzoekers waarschuwden in het tijdschrift Neurotoxicology and Teratology voor de neurodegeneratieve werking op het zenuwstelsel. Monsanto deed het Chinese onderzoek af als niet relevant omdat het direct uitgevoerd is op celculturen in een laboratoriumomgeving.

Een groep internationale milieuorganisaties luidt de noodklok over het grote aantal chemische bestrijdingsmiddelen in veel gegeten groenten en fruit. Dat blijkt uit een analyse van Pesticide Action Network (PAN), op basis van gegevens van de Europese autoriteit voor voedselveiligheid. Uit dat onderzoek blijkt dat ons dagelijks eten is vervuild met resten van meer dan dertig verschillende pesticiden die een negatief effect hebben op onze gezondheid. Consumenten zouden meer last hebben van chronische ziektes, minder vruchtbaar zijn en vaker obesitas of diabetes krijgen. PAN noemt de uitkomsten 'alarmerend'.

LTO Noord onderschrijft de conclusies van het Voedingscentrum dat berichten in de media over de relatie tussen bestrijdingsmiddelen en allerlei ziektes bestempelt als onzin en bangmakerij. Telers worden door dit soort berichten volstrekt onterecht in een verkeerd daglicht geplaatst. Groenten en fruit eten is volkomen veilig en beschermt juist tegen chronische ziektes en aandoeningen, aldus een specialist bij het Voedingscentrum.

Onderzoekers van de Universiteit Leiden hebben een langjarig landelijk overzicht van de waterkwaliteit gepubliceerd. In het westen van Nederland is het oppervlaktewater sterk verontreinigd. Het gaat om de regio's Delfland, Rijnland en Bommelerwaard, waar de intensieve bollen- en bloementeelt grote hoeveelheden chemicaliën gebruikt. Gemiddeld verspreiden boeren zeven kilo chemicaliën over een hectare, in de bloembollenteelt is dat 42 kilo en in de bloementeelt 32 kilo. Ook in kleinere regio's zoals in de kop van Noord-Holland en in zuidoost-Drenthe is het water sterk vervuild door bestrijdingsmiddelen. In deze regio's is volgens de onderzoekers een tijdelijk spuitverbod nodig, zodat de sloten en binnenwateren zich kunnen herstellen.