Met de vlinders en boerenlandvogels verdwijnt ook de koekoek uit ons land

In heel West-Europa zijn we in enkele tientallen jaren misschien wel de helft van de koekoeken (Cuculus canorus) kwijtgeraakt. Een van de oorzaken is de afname van dag- en nachtvlinders. Koekoeken leven van de rupsen van deze vlinders. In Groot-Brittannië is er een duidelijke relatie gevonden tussen de afname van de koekoek en een sterke afname van rupsen. Het is heel waarschijnlijk dat ook in Nederland het aanbod van voedsel is afgenomen. Dit zal vooral invloed hebben op de periode net na uitvliegen wanneer de jonge koekoek zelf voedsel moet verzamelen en overschakelt op rupsen.

Meer dan 30 bestrijdingsmiddelen in het oppervlaktewater is heel gewoon in Vlaanderen

Een beperkt aantal gewasbeschermingsmiddelen zorgt voor heel wat overschrijdingen van de milieukwaliteitsnormen in oppervlaktewater. De milieukwaliteitsnormen voor pesticiden in Vlaams oppervlaktewater zijn vastgelegd in VLAREM: een maximale norm (MAC-MKN) als toetssteen voor mogelijke acute effecten op waterorganismen (zoals sterfte) en een jaargemiddelde norm (JG-MKN) om mogelijke chronische effecten (zoals een verminderde voortplanting) te toetsen.

De meeste weidevogellegsels in West-Overijssel worden door vossen opgegeten

Het aantal nesten van weidevogels dat succesvol uitkomt is 'alarmerend laag' in delen van West-Overijssel. Dat blijkt uit een uitgebreid predatieonderzoek dat in opdracht van Agrarisch Natuur Collectief Noordwest-Overijssel in 2016 en 2017 is uitgevoerd in drie Overijsselse gebieden. Dooronder ook het Staphorsterveld tussen Hasselt en Zwartsluis. Afhankelijk van het gebied en de weidevogelsoort wordt 44 tot 67 procent van de legsels opgegeten.

De baardvleermuizen overwinteren niet meer in Westerbork

De aardappelkelder van voormalig Kamp Westerbork was tot voor kort de belangrijkste winterverblijfplaats voor baardvleermuizen in (Noord-)Nederland. Sinds 2012 loopt het aantal overwinterende vleermuizen echter sterk terug. Waar in 2012 zo’n duizend individuen werden geteld, waren er dat deze winter nog maar 81. De Baardvleermuis is een vleermuissoort van kleinschalig landschap en bossen. Zij jaagt in en langs bossen, in rivier- en beekdalen en ook wel boven weilanden. De soort komt verspreid in vrijwel geheel Nederland voor, maar niet in grote aantallen.

Veel minder merels in Nederlandse tuinen

Meer dan 50.000 mensen telden dit weekend in hun eigen tuin het aantal vogels. Het was de vijftiende Nationale Tuinvogeltelling van Vogelbescherming Nederland en Sovon Vogelonderzoek. Tijdens de vogeltelling zijn dit jaar veel minder merels geteld dan in andere jaren. Gemiddeld werd in elke tuin anderhalve merel geteld, terwijl dit in voorgaande jaren boven de twee lag. Oorzaak van de achteruitgang van de merel is mogelijk het voor merels dodelijke usutu-virus. Vooral in Oost-Nederland waren merels de afgelopen jaren het slachtoffer van dit virus.

Neonicotinoïden veroorzaken bijensterfte op de lange termijn

Voor het eerst is de afname van Engelse wilde bijen gekoppeld aan het gebruik van controversiële neonicotinoïden. Dat zijn pesticiden waarmee boeren hun koolzaadolieplantages beschermen tegen ongedierte. Aan het zaadje van een koolzaadplant voegt de boer neonicotinoïden toe. Als de plant is opgegroeid en opgebloeid, zijn deze stoffen over de volledige koolzaad verspreid, dus ook in de bloemen. Hierdoor krijgen de beestjes die van de nectar snoepen de pesticiden binnen.

Ook in de duinen zullen de insecten verdwijnen

Berichten uit Duitsland over zeer grote achteruitgang in biomassa van insecten zijn stevig aangekomen en meteen vroeg men zich af of dat voor ons land van toepassing is. In Duitse natuurgebieden is vastgesteld dat daar in 27 jaar de insectenpopulatie met 76 procent is afgenomen. Toxicoloog Henk Tennekes (67) voorspelt al sinds 2009 dat de insecten zullen uitsterven door chemische bestrijdingsmiddelen, de zgn. neonicotinoïden. Niet alleen slecht voor bijen, maar voor al het kleine leven.

Medewerker van Hollands Noorderkwartier meldt misstand bij rapportage over bestrijdingsmiddelen en wordt vervolgens geschorst

Een bestrijdingsmiddelendeskundige van het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier heeft op vrijdag 5 januari jl. melding bij zijn directie gedaan van een vermoeden van de misstand. Het gaat om een integriteitsschending. Het Hoogheemraadschap wil volgens de melding de gegevens over bestrijdingsmiddelen, die zonder restrictie openbaar horen te zijn, mogelijk exclusief houden voor een marktpartij. Drie dagen later, op maandag 8 januari, is hij vervolgens geschorst.

De talrijke normoverschrijdingen van fipronil in het oppervlaktewater worden onvoldoende in kaart gebracht

Het maximaal toelaatbaar risiconiveau (MTR) is de concentratie van een stof in water, sediment, bodem of lucht waar beneden geen negatief effect is te verwachten. Voor oppervlaktewater is de MTR-waarde voor fipronil sinds 11-11-2013 uiterst gering: 0,00007 microgram per liter = 0,07 nanogram per liter = 70 picogram per liter. Een picogram is een miljoenste van een miljoenste gram. Het overgrote deel van de (door de waterschappen) gemeten waarden is dan ook niet toetsbaar omdat de detectiegrens van de gebruikte meetmethode veel hoger lag dan de MTR.

Eendagsvliegen bijna verdwenen uit Britse rivieren

Ooit waren wolken uitkomende eendagsvliegen een te bezichtigen spektakel boven Britse rivieren. De naam eendagsvlieg is bedrieglijk: de larven leven een of twee jaar. Het geslachtsrijpe imago leeft van enkele uren tot enkele dagen, vandaar de naam. Bovendien zijn het geen vliegen, ze vormen een eigen orde, die Ephemeroptera wordt genoemd – wat dan wel weer eendagsvleugeligen zou zijn in vertaling.